روایت پرس- سولماز عنایتی: اشک‌ها در تدارک شستن خون دل می‌شوند و نوای حزن‌انگیزی هم‌نوا با سوز دل طنین می‌اندازد و این روش و منش سقاها در همدان است.پیر سقای حضرت ابوالفضل‌ به گواهی تاریخ و انگاره‌های جامانده به سال ۱۲۹۰ شمسی، هیأت سقای عباسیه همدان را تاسیس می‌کند و سوای مشک، نت، کشکول و جام مسی که خاصه این هیأت است سوزی حزن‌انگیز برای سقای کربلا سر می‌دهد.

گویی خواندن در رثای عباس(ع) و فرات و اشک، نمک روضه‌خوانی سقاهاست؛ هیأتی با سابقه دور و دراز و صدالبته آیینی منحصر به فرد که هنوز هم پابرجاست.

سقاها در همدان از دیروز تا امروز مشک می‌بندند و لچک و دستار دارند و آب و گلاب نذر می‌دهند؛ گویی هیأتی است که در شیوه سقایی مرید عباس‌بن‌علی(ع) علمدار خون خداست.

هیأت سقای عباسیه جولان با پیرغلامی چون سیداحمد روح‌بخش جان می‌گیرد و نمادی می‌شود از سقای دشت کربلا با سننی که خلاصه می‌شود در پر کردن مشک و رفع عطش عزاداران.

ایام دور حتی اگر شده از چشمه و قنات آب آشامیدنی می‌آوردند و مشک‌هایشان را پر و عطش عزاداران را در بحبوحه عزاداری رفع می‌کردند و یاد رباب را زنده نگاه می‌داشتند.

آن وقت‌ها وقتی چرم خوب به بازار می‌آمد سهمیه مشک سقاها را جدا می‌کردند و مشک می‌دوختند و در روز عاشورا جام‌ و کشکول‌ سقایان پر از سیب‌ سرخ می‌شد و نذر حاجتمندان روا.

دمی هم نذر آقبانو به سمت هیأت روانه می‌شد، برخی از عشاق و حاجتمندان به مشهد می‌رفتند و از بازار رضا آقبانو می‌خریدند و به هیأت سقاها اهدا می‌کردند.

این سنت‌ها، تنها برای سقای عباسیه جولان نگاشته شده و به جامانده و کماکان امروز کمابیش اجرا می‌شود.سقاهای عباسیه؛ از دیرباز تاکنون با پیراهن بلند تا زیر زانو و سرپوشی که لچک نام دارد، آماده عزاداری می‌شوند؛ مضاف باید کرد شانه‌های گِل‌اندود و پاهای برهنه را.

نَطع هم اضافه می‌کنند بر پیراهن بلند مشکی، بدان معنا که نوعی روپوش چرمی حائل شده بر شانه راست مایل به چپ به عنوان تمثیلی از مشک می‌پوشند و کشکول که مختص بزرگان سقا و جام مسی مخصوص جوان‌ترها زینت‌بخش آیین خاصه سقاهای همدان می‌شود.

سقاها، در مسیر آماده‌سازی و به تن کردن لباس‌ سقایی هنگامه به پا می‌کنند و یک دم صلوات می‌فرستند؛ گویی رعایت آیین پوشیدن رخت سقایی از اوجب واجبات است، وضو می‌گیرند و بسم‌الله می‌گویند با شور و شعور نمادی از سقای کربلا می‌شوند.

شعرخوانی و روضه‌خوانی این هیأت شناسنامه‌دار همدانی هم اظهر من الشمس است، دیروز و امروز هم ندارد؛ با یاد و نام عباس روضه می‌خوانند و برای ابوالفضل دشت نینوا مرثیه‌سرایی می‌کنند.

دسته عزاداری راه می‌اندازند و کوی و برزن را به سوگ علمدار کربلا می‌نشاندند؛ هیأت سقای عباسیه جولان همدان به روایت بزرگان، اولین هیأت سقایی کشور است.

گرچه سقاهای همدانی مقیم تهران و مشهد این آیین ویژه را در دهه اول محرم و به مناسبت سوگواری حضرت ابوالفضل‌ و امام حسین برگزار می‌کنند و دستی در روشن نگاه داشتن آیین سقایی دارند.

انگار اشک‌ها در تدارک شستن خون دل می‌شوند و نوای حزن‌انگیزی هم‌نوا با سوز دل طنین می‌اندازد و این روش و منش سقاها می‌شود در همدان، منشی که خاصه مریدان عباس(ع) است.