گشنیز نهاوند علاوه بر خواص متعدد درمانی به عنوان ماده اولیه در صنعت عطرسازی کاربرد دارد ولی در حال حاضر به صورت خام و ارزان پس از بوجاری روانه آن سوی مرزهای شرقی کشور و توسط تجار پاکستانی در بازارهای جهانی عرضه می‌شود.
روایت پرس- سولماز عنایتی: «هنوز کاری برای خام‌فروشی گشنیز نکردند!»، این جمله اعتراضی یک کشاورز قدیمی است در نهاوند؛ کشاورزی که از شرایط مساعد این شهرستان برای تولید گیاه گشنیز گفتنی‌ها دارد.
بدون شک بر اساس مستندات، نهاوند یکی از قطب‌های تولید گشنیز در کشور است به طوری که آب و هوای مستعد و حاصلخیزی زمین رتبه‌های اول تا سوم تولید گشنیز را مختص نهاوند کرده است.
مدیر جهاد کشاورزی نهاوند در این باره اعلام کرد؛ در حال حاضر ۹۵ درصد تولید گشنیز استان همدان و ۴۰ درصد تولید گشنیز کشور به شهرستان نهاوند اختصاص دارد.
وی همچنین تاکید کرد؛ علاوه بر نیاز کشور، گشنیز نهاوند به کشورهایی همچون پاکستان و هندوستان صادر می‌شود و در مجموع کشورهای اروپایی بی‌چون و چرا خریدار این گیاه خوش‌رایحه هستند.
این بدان معناست که گشنیز این گیاه دارویی افزون بر داخل کشور مشتری پروپاقرص خارجی هم دارد و فرصتی برای ارزآوری به شمار می‌رود خصوصا که این گیاه معطر از روزهای اولیه مراحل کشت تا زمان برداشت عطرافشانی می‌کند و رایحه خوشش مزارع نهاوند را پر می‌کند.
با بررسی‌های بیشتر دانستیم که مزایای این گیاه معطر پرشمار است، اعم از کم‌آب‌بر بودن، خواص دارویی، کم‌آفت بودن و کاهش هزینه کشت و برداشت همچنین در فصل بهار با آب باران سیراب و تمام مراحل کشت این محصول به صورت مکانیزه انجام می‌شود.
و مزیت دیگر، گشنیز در دو فصل بهار و پاییز کشت و در مردادماه برداشت می‌شود به نحوی که از هر هکتار سطح زیر کشت، بین ۲ تا ۲.۵ تُن گشنیز تولیدی خواهیم داشت.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی همدان نیز در این باره تصریح کرد؛ سطح زیر کشت گشنیز در نهاوند طی سال گذشته ۴ هزار و ۵۰۰ هکتار بود و سالانه به طور کلی حدودا ۱۱، ۱۲ هزار تن گشنیز در نهاوند تولید می‌شود.
وی با بیان اینکه فرآوری این گیاه حائز اهمیت و ارزآور است به ویژه در حوزه اسانس‌گیری گیاه پرطرفداری به شمار می‌رود عنوان کرد، به منظور اسانس‌گیری نیازمند تکنولوژی بالا و سرمایه‌گذاری هنگفت هستیم که اگر مسیر شود در ارزآوری و ایجاد اشتغال شاهد تحول خواهیم بود.
بر اساس مستندات، این گیاه خوراکی علاوه بر خواص متعدد درمانی از هزاره دوم پیش از میلاد به عنوان ماده اولیه در صنعت عطرسازی کاربرد داشته ولی در حال حاضر به صورت خام و ارزان پس از بوجاری روانه آن سوی مرزهای شرقی کشور و توسط تجار پاکستانی در بازارهای جهانی عرضه می‌شود.
بدون شک با خام‌فروشی این گیاه سود اصلی کاشت و داشت و برداشت این گیاه نه به کشاورزان! بلکه به جیب اروپایی‌ها می‌رود که با فرآوری این گیاه قطب تولید عطر و ادلکن در دنیا را از آن خود کنند.
خام‌فروشی آفتی است که گریبان گیاه گشنیز را گرفته به طوری که دلالان به صورت ارزان محصول را از سر زمین کشاورزی خریداری کرده و پس از دپو در فرصت مناسبی با قیمت بالاتر و به صورت خام از استان و کشور خارج می‌کنند از همین رو ایجاد صنایع تبدیلی و ورود بخش خصوصی در این مسیر از ضروریات است.
بدون تردید به منظور ایجاد اشتغال و ارزآوری چشمگیر باید برندسازی و فرآوری گیاه گشنیز در استان را آغاز کنیم، چراکه قیمت خام فروشی هر یک کیلو گیاه گشنیز تفاوت فاحشی با یک لیتر اسانس دارد.
حتی تفاوت قیمت در تخم گشنیز نیز قابل توجه است به طور مثال در یک سایت فروش، تخم گشنیز ایرانی را در یک بسته‌بندی ۳۵۰ گرمی به قیمت ۲۷۵ روپیه پاکستانی می‌فروشند.
در این تاریخ یعنی فروردین‌ماه سال ۱۴۰۱ بهای هر یک روپیه پاکستان ۲۳۳.۳۲ ریال ایران است؛ یعنی همان بسته‌بندی ساده ۳۵۰ گرمی تخم گشنیز ایرانی در پاکستان به قیمت ۶۱۴ هزار تومان در سال ۱۴۰۱ به فروش می‌رسیده است.
طبق مستندات دیگر ماده‌ای در اسانس گشنیز به نام لینالول وجود دارد و این ماده به ازای هر یک لیتر ارزآوری چند ده میلیونی دارد. لینالول پایه موادی است که در صنعت عطر و ادکلن‌سازی در کشورهای فرانسه و… به کار می‌رود.
بنابراین با یک حساب سرانگشتی می‌توان دریافت امروز با خام‌فروشی و فله‌ای گشنیز تولیدی نهاوند درآمد ایجاد شده مختصر است اما اگر این محصول فرآوری شود درآمد قابل توجهی بیش از انتظار حاصل خواهد شد.
با تشریح مزیت گیاه معطر گشنیز و ظرفیت کم‌نظیر نهاوند در تولید این محصول درصدد آن هستیم تا فرآوری و صنعت اسانس‌گیری گشنیز را به یکی جاذبه‌های سرمایه‌گذاری‌های صنایع تبدیلی در آینده نزدیک تبدیل کنیم.
این مطالبه جدی است و تحقق آن توجه و همت مسئولان را می‌طلبد، امیدوارم در این حوزه اقدامی عاجل صورت گیرد و این مهم به عنوان یکی از صنایع ارزآور در اطلس سرمایه‌گذاری استان تبیین شود.
پایان/
